Öğretmen, yazar, Türkçe öncüsü Ali Dündar'ı sonsuzluğa uğurladık.
ERSOY İRŞİ / ersoy@aydinlik.com.tr
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
Öğretmen, yazar, Türkçe öncüsü Ali Dündar'ı sonsuzluğa uğurladık. Dündar, 2003'te Türkçeyi En iyi Kullanan Yazar seçildi. Kemal Ateş, Dündar'ın Anadolu'daki Türkçeyi yazı diline taşıdığını belirtti.
* * * * * * * * * * * *
Öğretmen, yazar, Atatürk devrimcisi, Türkçe öncüsü Ali Dündar'ı sonsuzluğa uğurladık. Cumhuriyet'in aydın ocağı Köy Enstitüleri'nden mezun olan Dündar, yaşamını Türkçe'ye ve Atatürk devrimlerine adadı. Birçok yayın organında yazılar yazdı, Türkçe'nin korunması ve gelişmesi için çalıştı. 2003’te Türk Dili Dergisi tarafından Türkçeyi En iyi Kullanan Yazar olarak ilan edildi.
Kuruculuğunu yaptığı Dil Derneği, Dündar için şunları kaydetti: ''Derneğimizin kurucusu üyesi değerli öğretmenimiz Ali Dündar’ı yitirdik. Ali Dündar, Pazarören Köy Enstitüsü’nü ve Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü’nü bitirip uzun yıllar pek çok çocuk ve genci Atatürkçü düşünceyle buluşturan, Dil Devriminin ışığındaki Türkçeyle hiç ödün vermediği cumhuriyetin değerlerini öğreten sevgili öğretmenimizi saygıyla anıyor, ailesine, yakınlarına direnme gücü diliyoruz.''
Türkçemizin büyük öğretmeni Dündar, Karşıyaka Gömütleği'nde toprağa verildi.
Dündar'ı yazarımız Dilbilimci Kemal Ateş, Ulusal Eğitim Derneği Başkanı Nazım Mutlu ve Eğitim-İş kurucu başkanı Niyazi Altunya Aydınlık'a anlattı.
'KÖY ENSTİTÜLERİ'NİN BİZE ARMAĞANI BİR ÇINARDI'
Kemal Ateş, Ali Dündar için şöyle konuştu: ''Öğretmen dünyasının tanıdğı, çok beyefendi, çevresinden saygı, sevgi gören biriydi. Atatürkçüdür, hep o çizgide gitmiştir. Yıllardan beri yazılarını okudum. Titiz bir Türkçecidir. Türkçe'yle ilgili örgütler içinde her zaman yer almıştır, emekleri vardır. Öz Türkçe sözcüklerin benimsenmesinde, sevilmesinde, bilinmesine katkısı olmuştur. Köy Enstitüleri'nin bize armağanı bir çınardı. Işıklar içinde yatsın. Halka kulak veren aydınlardandı. İstanbul'dan yetişen yazarlar halktan kopuk olduğu için Anadolu'daki Türkçe'nin de pek farkına varamadılar, anlayamadılar. Bu kuşak halkın içinden geldiği için çevresindeki o Türkçe'yi yazı diline taşıdılar.''
'DÜŞÜNCELERİYLE, YAPITLARIYLA YAŞAYACAK'
Eski Ulusal Eğitim Derneği Başkanı Nazım Mutlu, Dündar'ı şu sözlerle anlattı: ''Ülkemizin yüz akı Köy Enstitüleri'nden mezun olmuş aydınlarımızdan biridir Ali Dündar. Önce Pazarören daha sonra Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü'nü bitirdi. Öğretmenlik yaptı ama onun bizim kültürümüzdeki asıl yeri yazdıklarıyla ilgilidir. Çok önemli çalışmalar yaptı Türkçe'yle ilgili. Türk dilinin anlatım olanakları, yapısı, düşünsel temelleri ile ilgili güzel çalışmaları oldu. 20. yüzyıl ve 21. yüzyılın ilk çeyreğinde aydınlanma ekinimizin önemli adlarından biriydi. Saygıyla anıyorum. Düşünceleriyle, yapıtlarıyla yaşayacak.''
'CUMHURİYET DEVRİMLERİNE SONSUZ BAĞLIYDI'
Eğitim-İş Kurucu Başkanı Niyazi Altunya, Dündar için şunları kaydetti: ''Köy Enstitüleri mezunları içerisinde özgün yeri olan bir ağabeyimizdi. Başarılı öğretmenliği, müfettişliği yanında yazar olarak Türkçe'ye, Köy Enstitüsü olgusuna katkıları dolasıyla bilinirdi. Kendi çizgisinde giden ödün vermeyen, namuslu, Cumhuriyet devrimlerine sonsuz bağlılığı olan bir insandı. Türkçeleşme konusunda çok önerileri vardı. Türkçe sözlük üretimi de yapmıştır. Türkçe'nin en temiz kullanıcılarından biriydi. Devletleştirilen Türk Dil Kurumu'nun üyesiydi, daha sonra da Dil Derneği'nin kurucuları arasında yer aldı. 1950'lerden sonra pek çok yazısını okudum eğitim dergilerinde. Hem eğitimci hem dilci hem de namuslu bir devlet memuru olarak ömrünü sürdürdü. Kıyımlara da uğradı, görevden alındı, sürgüne gönderildi.''
ÜLKÜMÜZ KÖYDEN KÖYE DOĞRU
Ali Dündar, 1 Eylül 1340 (1924), Akkışla / Kayseri doğumlu. Akkışla Atatürk İlkokulu, Pazarören Köy Enstitüsü, Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü, TODAİE, Georgetown Dil Enstitüsü mezunu. Kamu yönetimi dalında yüksek lisans yaptı. 1944’ten itibaren çeşitli illerdeki ilk ve orta dereceli okullarda öğretmenlik, yöneticilik ve müfettişlik yaparak, 1974’te emekli oldu. Emekli olduktan sonra Türkiye Azot Sanayi Kurumunda başdenetçilik, özel kuruluşlarda genel müdürlük görevlerinde bulundu. Son yıllarda çalışmalarını Ankara’da sürdürdü. Dil konusunda yazdığı yazılarla tanındı.
TÜRKÇEYİ EN İYİ KULLANAN YAZAR
İlk yazısı “Ülkümüz Köyden Köye Doğru”, İÜ Sosyoloji Bölümünün çıkardığı Köye Doğru dergisinde (15 Ağustos 1942) yer almıştı. Sonraki yıllardaki ürünlerini Köye Doğru, Yeni Adam, Köy Enstitüleri Dergisi, Yağmur ve Toprak, Ardıçkuşu, Ülkü, Varlık, Türk Dili Dergisi, Şölen, Damar, Ilgaz, Halkevler, Hakimiyet, Abece, Kıyı, Atatürkçü Düşünce, Çağdaş Türk Dili vb. dergileri ile Ulus, Barış, Halkçı, Yeni Halkçı ve Cumhuriyet gazetelerinde yayımladı. 1998’de Sunullah Arısoy Türk Dili Ödülü ikinciliğini, 2000’de Atatürkçü Düşünce Derneğinden Atatürkçülük Onur Ödülünü, 2003’te Türk Dili Dergisinden Türkçeyi En iyi Kullanan Yazar Ödülünü aldı. BM Türk Derneği, Edebiyatçılar Derneği (iki dönem denetçi), Dil Derneği (kurucu), Eğitimciler Derneği ve Atatürkçü Düşünce Derneği üyesidir.
ESERLERİ
ÖYKÜ: İlköpücük (1953), Ekmek Kokusu (1992).
DENEME-ARAŞTIRMA: Kemalizmi Doğru Algılamak (1981), Şeriata Karşı Laik Eğitim Özgür Toplum (1995), Dil ve Bilinç (1995), Kemalizm ve Din (1997), Yapay Osmanlıcadan Yaratıcı Türkçeye (1998), Türkçesi Varken (2000), İnançtan Bilince (2000), Dil ve Düşünce (2001), Atatürk Devrim ve İlkeleri Işığında Eğitim ve Dil (2002), Muhyiddin-i Arabi’den Altın Öğütler (2005).
Ayrıca birçok kitabın hazırlanmasına katkılarda bulunmuştur.
HAKKINDA: Osman Ülkümen / Toprak Kokusu (Köy Enstitüleri Dergisi, sayı: 4, 1945), Nurullah Ataç / Okurken (Varlık dergisi, Aralık 1951), İlhan Tarus / İki Şair ve Bir Yazar (Kaynak dergisi, Ocak 1954), Mehmet Cimi / O Yıllar Dile Gelse (1997), Vitrindekiler (Cumhuriyet Kitap, 30.7.1998) -(Cumhuriyet Kitap, 25.6.1998), Adil Bozkurt / Bir Kaynak Yapıt: Yapay Osmanlıcadan Yaratıcı Türkçeye (Cumhuriyet Kitap, 6.8.1998), Prof. Dr. Ahmet Kocaman / Yapay Dilden Doğal Dile (Türk Dili Dergisi, Eylül-Ekim 1998), Muzaffer Uyguner / Türkçesi Varken (Cumhuriyet Kitap, 26.10.2000), Muzaffer Uyguner / ‘Dil ve Düşünce’ Üzerine - Kemalizmi Doğru Algılamak (Cumhuriyet Kitap, 22.2.2001), Dil ve Düşünce (Cumhuriyet Kitap, 21.3.2002), Dil ve Düşünce (Cumhuriyet Kitap, 27.12.2001), Atatürk Devrim ve İlkeleri Işığında Eğitim ve Dil (Cumhuriyet Kitap, 31.10.2002), Abdullah Satoğlu / Kayseri Ansiklopedisi (2002).
* * * * * * * * * * * * * *
Kaynak:https://www.aydinlik.com.tr/turkcenin-oncu-ogretmeni-sonsuzluga-ugurlandi-222836#1
