Boykot sonrasında tartışılan konulardan biri, boykota katılmayanların durumuydu. TÖS yönetimi bu konuda hoşgörülü olma yanlısıydı:
“I) BOYKOTA KATILMAYANLAR NE OLACAK?
“Bazı şubelerimizden Genel Öğretmen Boykotuna katılmayan üyelerin sendikadan çıkarılarak
cezalandırılması yolunda birbirini izleyen öneriler gelmektedir.
“İlk bakışta haklı bir yönü görülebilen bu öneriler karşısında Genel Yürütme Kurulumuz konuyu görüşerek bir karara bağlamıştır. Boykota katılmayan üyelerin Sendikadan çıkarılarak cezalandırılması doğru değildir.
“Eğitim tarihimizin ilk toplu eylemi olan ve öğretmenlerimiz açısından başarı ile sonuçlanan Genel Öğretmen Boykotuna katılmayan üyelerin durumu bu seferlik hoşgörü ile karşılanmalıdır. Bu arkadaşların çıkarılması bizi güçlendirmek yerine karşımızdaki güçlerin biraz daha büyümesine yol açabilir. Bu arkadaşlar zaten gereği kadar mahcup olmuş bulunuyorlar. Bizim görevimiz bunları cesaretlendirmek ve gelecekleri eylemlerimize kendilerini aramıza alabilmek olacaktır.
“Buna göre davranılması şube yöneticilerinin görevidir.
“II) BOYKOT ÖTESİ EYLEMLER:
“Genel Öğretmen Boykotu görünüşte hükümet üzerinde uyarıcı bir etki yapmamıştır. Öne sürülen öğretmen isteklerinin dikkate alındığını gösteren belirtiler yoktur. Bu yüzden bazı bölgelerde öğretmenlerimiz grup grup yeni davranışlar gösteriyorlar ve daha genel eylemler için Yürütme Kurulumuza önerilerde bulunuyorlar.
“Genel Yürütme Kurulu her türlü bilgiyi ve durumu dikkate alarak konuyu Şubat 1970 içinde toplanacak
olan Genel Yönetim Kuruluna götürmek zorunluluğunu duymaktadır.
“İleride genelleşebileceği ümidi bulunsa bile parça bölük çıkışların kamuoyu önünde öğretmenin büyük
gücünü sarsacağı her zaman hatırda tutulmalıdır.
“Bu bakımdan öğretmenlerimizin ya da şubelerimizin Genel Merkezden habersiz disiplin dışı sayılabilecek davranışlardan dikkatle kaçınmalarını beklemekteyiz.” (TÖS Gazetesi, Sayı 46, 15.1.1970.
Büyük Öğretmen Boykotu ile ilgili olarak Hürrem Arman, İ.Safa Güner, Osman Nuri Koçtürk, M.Nuri Ayvalı ve diğer bazı kişilerin değerlendirmeleri için bkz. İmece Dergisi, Sayı 105, Ocak 1970; Feyzullah Ertuğrul’un “Öğretmen Boykotu ve Ötesi” yazısı için bkz. Emek Dergisi, Sayı 19, 12 Ocak 1970;
Ali Bozkurt’un boykota ilişkin gözlemleri ve savunmasının tam metni için bkz. Bozkurt, A., Anılar 2, 2000, s.38-50.)
TÖS’ün Büyük Öğretmen Boykotu sonrasında kabul edilen 29.7.1970 gün ve 1318 sayılı Finansman
Kanunu ile memur aylıklarında önemli bir artış sağlandı. Devlet Planlama Teşkilatı verilerine göre,
1963 yılı fiyatlarıyla net gerçek memur aylığı 1969 yılında 745 lira iken 1970 yılında 1253 lira oldu.
(DPT Sosyal Planlama Başkanlığı, Memur, İşçi ve Emeklilerin Nominal Ücret Serileri (1963-1987),
DPT:2119-SPB:411, Ankara, 1988, s.2, 18, 26, 28.)
Ancak TÖS, bu mücadeleci çizginin bedelini, 12 Mart 1971 Darbesi sonrasında ödedi. Bu dönemde DİSK hakkında dava açılmazken, TÖS yönetici ve üyeleri büyük eziyetler yaşadı. Ayrıca, 1971 yılı Eylül
ayında Anayasa değiştirilerek, memurların sendikalaşma hakkı kaldırıldı ve sendikalaşmalarını
yasaklayan özel bir hüküm getirildi.
12 Mart 1971 darbesinin ardından TÖS yöneticileri ve 3.500 dolayında TÖS üyesi gözaltına alındı ve işkence dahil kötü muameleye maruz bırakıldı.
TÖS’ün 185 yöneticisi ve üyesi hakkında Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Askeri Mahkemesi’nde
dava açıldı. İddianameyi, Hâkim Kd. Yzb. Baki Tuğ hazırladı. Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı 2 no.lu
askeri mahkemesi, 26.12.1972 tarihinde 59 sanık hakkında çeşitli hapis cezalarına hükmetti. Genel
Başkan Fakir Baykurt, Genel Başkan Yardımcısı Dursun Akçam, Genel Sekreter O. K. Akol, Yürütme
Kurulu üyesi Veli Kasımoğlu 8 yıl 10 ay 20 gün ağır hapis cezasına çarptırıldı. Duruşma hâkimi Zeki Eğin bu karara muhalif kaldı ve TÖS’e yöneltilen suçlamaların hiçbirinin gerçekle ilgisinin olmadığını belirtti. Sanıklar karara itiraz ettiler.
Askeri Yargıtay 19 Temmuz 1974 tarihli kararında yerel mahkeme kararını bazı sanıklar için bozdu.
Yerel mahkeme yeniden karar verdi. Konu yeniden Askeri Yargıtay’a gönderildi. Askeri Yargıtay, 13
Nisan 1976 tarihinde TÖS davasının tüm sanıkların aklanmasıyla sonuçlanmasına karar verdi. (Akgöl,
H., Türkiye Öğretmenler Sendikası 1965-1971 (Kuruluşu, Etkinlikleri, Sorunları), Yükseklisans Tezi,
Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Haziran 1981, s.75-76)
TÖS ve Büyük Öğretmen Boykotu, Türkiye işçi sınıfı ve sendikacılık hareketi tarihindeki saygın
yerini günümüzde de korumaktadır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder